زمانی که درباره تاسیسات مکانیکی ساختمان صحبت می شود، نمی توان از اهمیت موتورخانه چشم پوشی کرد، در نتیجه لازم است تا مهندسین و مجریان تاسیسات مکانیکی با ساختمان آن به طور کامل آشنا باشند. در مقاله زیر ساختمان موتورخانه به طور مختصر توضیح داده شده است.
موتورخانه
موتورخانه از تجهیزاتی همچون، دیگ آبگرم (بویلر) با مشعل گازوئیلی یا گازی، مخزن ذخیره گازوئیل، مخزن ذخیره آبگرم مصرفی (مخزن دو جداره)، مخزن انبساط باز و الکتروپمپ خطی آبگرم حرارت مرکزی و برگشت آب گرم مرکزی تشکیل شده است.
لوله رفت آب گرم
از قسمت بالای دیگ آب گرم (بویلر) به کلکتور رفت آب گرم متصل می گردد.
آب گرم ورودی به جداره ی خارجی مخزن دو جداره، پس از تبادل حرارت با آب داخل استوانه ی میانی، ازطریق لوله برگشت آب گرم به کلکتور برگشت متصل می شود. لوله برگشت آب گرم رادیاتورها هم از طریق لوله دیگری به کلکتور برگشت متصل می شوند.
اجزا موتور خانه :
لوله برگشت آب گرم رادیاتورها نیز از طریق لوله دیگری به کلکتور برگشت متصل می شود. بین کلکتور برگشت آب گرم و دیگ، یک عدد دستگاه پمپ خطی نصب می شود که آب گرم را بین دستگاه های تبادل کننده حرارت ( رادیاتور، مخزن و …) به جریان درآورد.
لوله ای که به موازات پمپ رسم شده است
لوله بای پاس است که در صورت خرابی پمپ، شیر فلکه های دو طرف پمپ را بسته، ازطرفی شیرفلکه لوله بای پاس را باز کرده وآب گرم با جریان طبیعی بین دستگاه هایی که بالاتر از دیگ هستند به گردش در می آید.
از مخزن گازوئیل از طریق یک لوله رفت دارای یک شیر فلکه کشویی سوخت به مشعل می رسد. در بالای مخزن گازوئیل لوله، هواکش، لوله پرکن گازوئیل و ارتفاع سنج سوخت نصب شده است.
برروی دیگ، فشارسنج و دماسنج نیز نصب شده است که از طریق آنها درجه حرارت آب درون دیگ و ارتفاع ستون آبی که بر دیگ سوار است نشاد داده شود. اکوستات مستغرق یا همان ترموستاتیک دیگ نیز باید بر روی دیگ آب گرم نصب شود تا فرمان خاموش و روشن شدن را به مشعل دهد.
لوله ی آب سرد (آب شهری)
از قسمت پایین استوانه میانی به مخزن دو جداره وارد می شود و پس ازتبادل حرارت از قسمت بالای مخزن و از جهت مخالف ورودی، خارج و به سمت وسایل بهداشتی جریان پیدا می کند. لوله برگشت آب گرم مصرفی نیز از طرف ساختمان به موتورخانه وارد شده و از طریق یک الکتروپمپ خطی به قسمت وسط استوانه میانی مخزن وصل می شود. وظیفه ای پمپ در اصل این است که آب گرم مصرفی را بین مخزن و وسایل بهداشتی به جریان در آورد تا با باز کردن شیرهای آب گرم مصرفی بلافاصله آب گرم از شیر خارج شود .
شیر اطمینان موتور خانه :
در بالای استوانه میانی مخزن، شیر اطمینان نصب شده است که درصورت افزایش فشار و دمای آب گرم مصرفی درون مخزن دوجداره، شیر باز شده و آب گرم تخلیه می گردد تا از خطرات احتمالی جلوگیری کند.
ازلوله رفت آب گرم حرارت مرکزی مخزن دوجداره، به سمت پایین لوله ای کشیده می شود که به شیر فلکه ای می رسد که شیر هواگیری (دستی) است و خروجی آن به طور مشترک با لوله تخلیه استوانه میانی تا کف موتورخانه امتداد می یابد.
مخزن انبساط
دارای دو لوله رفت وبرگشت آب گرم است. لوله رفت این مخزن از قبل از شیرفلکه زیر کلکتور رفت گرفته شده و در مسیر آن هیچ شیری نصب نشده است. لوله برگشت مخزن انبساط نیز به کلکتور برگشت متصل گردیده است.
لوله آب سرد پس از عبور از یک شیر فلکه از بالاترین محل اتصال به شیر شناور روی مخزن انبساط می رسد. در صورتی که دستگاه با کمبود آب روبرو شود با پایین آمدن سطح آب درون مخزن انبساط، شیر شناور باز شده و آب به درون مخزن انبساط جریان می یابد.
لوله ای که پایین تر از لوله ی آب شهر
به مخزن انبساط اتصال یافته، لوله ی سرریز است. هرگاه سطح آب درون مخزن انبساط، به هرعلتی افزایش یابد، آب از طریق این لوله سر ریز می شود و این لوله تا موتورخانه امتداد دارد. لوله تخلیه مخزن انبساط نیز با یک شیر فلکه کشویی به لوله سرریز متصل شده است. باید دقت شود که لوله تخلیه با شیر فلکه کشویی رسم شده درقسمت پایین دیگ، محل تخلیه آب درون دیگ است.
سیستم های کنترل هوشمند موتورخانه
سیستم های موجود سیستم های بسیار قدیمی با راندمان پایین و مصرف بالای انرژی هستند که دمای آبگرم در آنها به صورت دستی کنترل می شود و این دمای تنظیم شده در فصول مختلف سال معمولا تغییر نمی کند.
هوشمند سازی موتورخانه
فرآیندیست که با کنترل تجهیزات مختلف از جمله مشعل ها و پمپ ها، موجب مصرف بهینه انرژی می گردد .امروزه سیستم موتورخانه های هوشمندی در بازار وجود دارد به تعداد طبقات و واحدها ارتباطی نداشته و همچنین برای نصب آن نیازی به تخریب ساختمان و یا ایجاد تغییر در موتورخانه نمی باشد، لذا کمترین هزینه را در کاهش مصرف انرژی خواهد داشت.
انتخاب مکان مناسب برای ساخت موتورخانه
در انتخاب محل موتورخانه باید موارد زیر تا حد امکان رعایت شود.
محل موتورخانه را درقسمت های پائین ساختمان و به گونه ای انتخاب شود که بتوان از امکانات سیرکولاسیون طبیعی استفاده نمود و لوله ها را نیز با شیب استاندارد از زیر سقف بر روی کلکتورها مونتاژ شوند.
همه دیگ های پره ای چدنی را می توان بوسیله ۲ الی ۴ نفر از راه پله ها حمل و در هرنوع موتورخانه زیرزمینی، مونتاژ- سرویس- تعویض وتعمیرات مربوطه را انجام داد.
می بایست دارای پنجره و روزنه کافی به فضای بیرون جهت تهویه و تامین هوای احتراق باشد . وجود چنین پنجره هایی ایمینی سیستم را نیز افزایش می دهد که در صورت خرابی شیرهای گاز یا شیلنگ و غیره نشتی گاز اتفاق بیفتد امکان تراکم گاز وخطرات تخریبی به حداقل برسد.توجه کنید که،در کف موتورخانه ها کفشور فاضلاب جهت تخلیه سرریز حتمآ منظور گردد.
عالی بود و اطلاعات کامل و مفید و کابردی بود.